Polski Związek Piłki Nożnej od kilku lat coraz wnikliwiej bada ten temat i na podstawie szeregu analiz stopniowo wprowadza rozwiązania, dzięki którym słabsze fizycznie dzieci i młodzież zyskają optymalne warunki do rozwoju. Od sezonu 2023/24 rozszerzony zostanie przepis o grze zawodników późno dojrzewających w rozgrywkach młodszej kategorii wiekowej.
Od 1 września 2022 roku dopuszcza się już możliwość udziału w rozgrywkach w kategoriach wiekowych od E1 (U-11) do G (U-7) – czyli tych bez ewidencji tabel i wyników – maksymalnie dwóch o rok starszych, ale słabszych fizycznie zawodników: z D2 (U-12) do E1 (U-11), z E1 do E2, z E2 do F1, z F1 do F2 oraz z F2 do G. Warunkiem jest zgłoszenie tego faktu przedstawicielom drugiego zespołu przed meczem (lub wszystkim zespołom w przypadku turnieju).
– Celem wprowadzenia takiego przepisu było zadbanie o zawodników, którzy z uwagi na swoje słabsze warunki fizyczne często nie mają szans na wyrównaną rywalizację z rówieśnikami. Tacy zawodnicy w większości przypadków grają zbyt mało, by optymalnie się rozwijać, a w skrajnych przypadkach są całkowicie odsuwani od udziału w rozgrywkach i zniechęceni rezygnują z dalszego trenowania piłki nożnej. Tymczasem ich potencjał w perspektywie kilku lat mógłby gwarantować grę na profesjonalnym poziomie – mówi Maciej Mateńko, wiceprezes PZPN ds. szkoleniowych.
– Zawodnicy urodzeni w grudniu mogą być aż o jedenaście miesięcy młodsi od swoich rówieśników, a w związku z tym mniejsi i słabsi fizycznie. Już od pierwszego w życiu treningu ciężej im rywalizować. Statystyki pokazują, że we wszystkich młodzieżowych reprezentacjach narodowych w Europie i na świecie występuje znacznie więcej piłkarzy urodzonych w pierwszym kwartale. Tych urodzonych w okresie od października do grudnia jest z kolei najmniej. To efekt różnic w dojrzewaniu, ale również tzw. efekt wieku relatywnego, mającego wpływ na proces naboru. Jego negatywne skutki można ograniczyć m.in. poprzez dopuszczenie udziału starszych zawodników w rozgrywkach młodszej kategorii wiekowej – dodaje dyrektor sportowy PZPN Marcin Dorna.
Decyzją zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej od przyszłego sezonu (2023/24) przepis zostanie rozszerzony na kategorie C2 (U-14), D1 (U-13) oraz D2 (U-12). W każdej z nich drużyna będzie miała prawo zgłosić maksymalnie po dwóch zawodników o rok starszych, pod warunkiem uzyskania przez nich pozytywnego wyniku badania PHV wieku biologicznego oraz złożenia wniosku do wydziału rozgrywek danego Wojewódzkiego Związku Piłki Nożnej. Zgoda na udział zawodnika późno dojrzewającego w rozgrywkach młodszej kategorii wiekowej obowiązywać będzie przez jedną rundę. Przed każdą kolejną konieczne będzie przeprowadzenie aktualnego badania PHV oraz złożenie nowego wniosku.
– Powyższe formalności związane są z faktem, że w wymienionych kategoriach wiekowych (od U-12 do U-14) wyniki i tabele są już ewidencjonowane. Może pojawić się więc pokusa dla trenerów, by skorzystać z pomocy starszych zawodników. Oczywiście w świecie, do którego dążymy, żadna osoba szkoląca dzieci i młodzież nie zachowałaby się w taki sposób, jednak na ten moment regulacje są niezbędne – wyjaśnia Michał Libich, koordynator szkolenia dzieci PZPN.
Zawodnik zgłoszony do rozgrywek młodszej kategorii wiekowej w danej rundzie będzie mógł występować tylko w niej. Tym samym wykluczony stanie się jego udział w rozgrywkach swojego i każdego starszego rocznika. – Chcemy w ten sposób niejako przymusić trenerów do spojrzenia na własnych podopiecznych w dłuższej perspektywie czasu. Brak tego przepisu mógłby spowodować, że zawodnik na co dzień grałby z rówieśnikami, a do młodszego rocznika byłby oddelegowywany wyłącznie na „ważne” mecze. Dzięki regulacjom nam to nie grozi, a szkoleniowcy muszą starannie przeanalizować, jaka droga będzie optymalna dla każdego z ich „młodszych biologicznie” zawodników – przekonuje wiceprezes Mateńko.
Aby zgłosić zawodnika późno dojrzewającego do rozgrywek młodszego rocznika, w pierwszej kolejności należy wyliczyć jego wiek biologiczny. Można to zrobić za pomocą kalkulatora PHV opracowanego przez PZPN. Jeżeli wiek PHV wyniesie 15.1 lub więcej, do standardowego wniosku o uprawnienie zawodnika do gry w systemie Extranet, klub jest zobowiązany dołączyć dodatkowo wynik badania oraz wniosek o uprawnienie zawodnika późno dojrzewającego do niższej kategorii wiekowej, zawierający zgody/oświadczenia przedstawiciela klubu, trenera i rodzica/opiekuna prawnego.
DOKUMENTY:
• REGULACJE DOTYCZĄCE UDZIAŁU ZAWODNIKÓW POŹNO DOJRZEWAJACYCH W ROZGRYWKACH PIŁKARSKICH
• WNIOSEK O UPRAWNIENIE ZAWODNIKA PÓŹNO DOJRZEWAJĄCEGO
• UCHWAŁA ZARZĄDU POLSKIEGO ZWIĄZKU PIŁKI NOŻNEJ W SPRAWIE ORGANIZACJI ROZGRYWEK W PIŁKĘ NOŻNĄ
Źródło: PZPN
